Trong ba năm qua, giá tiêu thô tại khu vực Tây Nguyên, nơi tập trung sản xuất nhiều tiêu nhất của Việt Nam, đã tăng hơn gấp đôi so với các thời kỳ trước. Sau một thời gian sụt giảm, các chuyên gia cho rằng do nhu cầu thế giới tăng mạnh và nguồn cung thiếu hụt nên giá tiêu đang bước vào chu kỳ phục hồi giá. Mặc dù giảm về lượng nhưng giá tiêu tăng cao trong những tháng qua đã giúp tăng ấn tượng về giá trị xuất khẩu của nhóm hàng này. Thị trường xuất khẩu tiêu của Việt Nam chủ yếu là Châu Mỹ, Châu Âu, Ấn Độ… Nhưng chủ yếu là xuất khẩu tiêu thô, những sản phẩm chế biến từ tiêu chưa đạt những tiêu chuẩn khắc khe từ các thị trường khó tính, nên sản lượng xuất khẩu chưa cao.
Giá tiêu xuất khẩu tăng
Ngày 4.11, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) thông tin trong quý 3/2021, giá hạt tiêu đen và hạt tiêu trắng biến động trong biên độ hẹp và giữ ở mức cao. Xu hướng tăng giá diễn ra trong cả tháng 10 nhờ nhu cầu nhập khẩu từ Trung Quốc tăng mạnh. Giá hạt tiêu xuất khẩu tại hầu hết các nước sản xuất lớn trên thế giới đều tăng. Do nguồn cung khan hiếm và hoạt động vận chuyển gặp khó khăn.
Bên cạnh đó, nhu cầu nhập khẩu tăng dịp cuối năm cũng tác động tích cực lên giá hạt tiêu. Chẳng hạn tại Brazil, ngày 29.10, giá hạt tiêu đen xuất khẩu tăng 200 USD/tấn so với ngày 30.9, lên 4.200 USD/tấn. Tại cảng khu vực TP.HCM, giá hạt tiêu đen xuất khẩu vào cuối tháng 10 tăng 200 USD/tấn so với cuối tháng 9, lên mức 4.390 – 4.490 USD/tấn. Giá hạt tiêu trắng xuất khẩu tăng 200 USD/tấn, lên mức 6.390 USD/tấn. Hay tại cảng Kochi (Ấn Độ), giá hạt tiêu đen xuất khẩu ở mức 6.311 USD/tấn. Tăng 592 USD/tấn so với ngày 30.9,…
Dự báo giá hạt tiêu toàn cầu sẽ tăng trong thời gian tới. Do nguồn cung khan hiếm và nhu cầu tăng cao dịp cuối năm. Theo Hiệp hội Hạt tiêu thế giới, sản lượng hạt tiêu toàn cầu giảm trong năm 2021. Phần lớn là do sản lượng của Việt Nam giảm 8%. Trong khi sản lượng của Brazil giữ ổn định, sản lượng của Indonesia tăng 3%.
Giá hạt tiêu tại thị trường nội địa đang ở mức cao
Nguồn cung khan hiếm cũng đã đẩy giá hạt tiêu tại thị trường nội địa ở mức cao. Lượng hàng bán ra rất ít, một phần do nguồn cung trong dân gần như đã hết. Các biện pháp giãn cách xã hội được nới lỏng giúp hàng hóa lưu thông tốt, hoạt động xuất khẩu diễn ra bình thường. Tuần cuối tháng 10, giá hạt tiêu đen tại thị trường nội địa ở mức 88.500 đồng/kg, tăng 8.500 đồng/kg. Hạt tiêu trắng ở mức 130.000 đồng/kg, tăng 10.000 đồng/ kg so với cuối tháng 9.
Còn so với đầu năm, giá tiêu đen tại các nước sản xuất chủ chốt như Indonesia, Brazil, Việt Nam và Malaysia đã tăng từ 45 – 62,5%. Giá tiêu đen Ấn Độ ít biến động hơn, tăng 19,1%. Giá tiêu trắng tại Việt Nam hiện cũng đã cao hơn 44,4%, Indonesia tăng 47,6% và Malaysia tăng 65,8%.
Mục tiêu sắp tới
Hiện hạt tiêu Việt Nam có mặt tại 110 quốc gia và vùng lãnh thổ. Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), khối lượng hạt tiêu xuất khẩu của Việt Nam chiếm 60% lượng hạt tiêu xuất khẩu trên thế giới với nhiều sản phẩm phong phú. Như: tiêu đen, tiêu xanh, tiêu trắng… Tuy nhiên 80% sản phẩm tiêu xuất khẩu vẫn ở dạng thô.
Chính vì vậy, theo hiệp hội hồ tiêu Việt Nam, thời gian tới mục tiêu của ngành là nâng tỷ lệ sản phẩm đã qua chế biến lên cao hơn. Đồng thời giảm tỷ lệ xuất khẩu tiêu thô, nhưng việc này không dễ. Theo các chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam có thể mở rộng thị trường cho sản phẩm tiêu chế biến. Chẳng hạn như tại thị trường Thái Lan, Trung Quốc… Mục tiêu 2022, tỷ lệ sản phẩm tiêu qua chế biến là 30% trong cơ cấu xuất khẩu của ngành.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giá tiêu xuất khẩu trong 10 tháng năm 2021 tăng tới 71,3%, đạt 3.434,2 USD/tấn. Khối lượng tiêu xuất khẩu giảm 5,7%. Tuy nhiên, nhờ giá tiêu xuất khẩu tăng vọt nên giá trị xuất khẩu tiêu vẫn tăng. Giá trị xuất khẩu tiếu đạt 783 triệu USD, tăng 44,2% so với cùng kỳ năm trước. Ngành tiêu đang phấn đấu trở lại mốc 1 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu năm 2021. Theo Bộ Công Thương, năm 2021 hạt tiêu của Việt Nam đánh dấu sự chuyển dịch mạnh mẽ về cơ cấu sản phẩm xuất khẩu. Đáng nói, hạt tiêu đen xay và hạt tiêu trắng xay tăng mạnh cả về lượng và trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
